DE REUZEN, deel 5: de inhuldiging
MANTEN EN KALLE
DE PLECHTIGE INHULDIGING, ACADEMISCHE ZITTING EN...
HUWELIJKCEREMONIE! - VRIJDAG 13 AUGUSTUS 2021
En ineens was het zover. Drie en een half uur lang vierden we de inhuldiging van onze nieuwe reuzen Manten en Kalle in het mooie, groene en bloemenrijk LoS ofte het Sierteeltmuseum te Zaffelare, Lochristi.
We hadden alvast het weer mee. Dat was gedurende alle voorgaande natte weken één van de grootste bekommernissen geweest. Zou het regenen op vrijdag 13 augustus, de dag van de inhuldiging van Manten en Kalle? Ons budget liet absoluut niet toe om een tent te voorzien om iedere genodigde een schuilplaats te bieden tegen de regen, laat staan het beschermen van de acht aanwezige reuzen, de onze incluus.
Foto: Annick Gentier
links: de ingangspoort van het LoS
Onder: de Pastorij / Sierteeltmuseum / Bibliotheek
Maar het werd een prachtige zonnige dag met aangename temperaturen. De dag ervoor was het weer al beter en we hadden er goede hoop op dat het op D-Day voor de reuzen oké ging zijn.
Op 12 augustus begon het vele voorbereidingswerk eindelijk te lonen. De puzzelstukjes kwamen samen. Alhoewel 1 van de stukken wel heel wat moeite kostte om daar te krijgen, nl. de tent voor de muzikanten. Eerst hadden we enkel podiumtafels van de gemeente waarop de muzikanten zouden plaatsnemen, maar we kregen te horen dat muzikanten echter liever onder een dak spelen omdat een regenvlaag hun apparatuur kan beschadigen. Beginnersfout dus van onzen't wege.
Een tweede idee dan was om de kiosk van De Zaffelaarse Belevenissen te huren. Die konden we althans kosteloos gebruiken tot bleek dat die zodanig beschadigd was bij een vorig opzetten, dat herstellen onmogelijk zou zijn tegen de dag van de inhuldiging. Pech!
De podiumwagen van de gemeente zou de oplossing zijn. Was die nog te reserveren? Na wat mails bleek dit nog zo te zijn en was het oké om die in extremis toch in het LoS te krijgen. Tot bleek dat onder het grasveld afwateringsbuizen liggen en het niet zo slim zou zijn om de podiumwagen met zijn 900 kg op elk wiel daarop te laten rusten. Extra mededeling: de podiumwagen kon uiteindelijk toch niet op zijn plaats gemaneuvreerd worden in de tuin. Te weinig ruimte. Nogmaals pech!!
​
Na enkele telefoons van Urbain Van Conkelberge die voor de klank en de mooie uitlichting van de tuin, de reuzen en het podium zorgde, werd uiteindelijk de oplossing gevonden: een partytent die net paste op het aantal podiumtafels die we voorradig hadden. Chance!! :)
Foto's: Luc Vincent
Urbain toverde de tuin van het LoS om tot een feeëriek verlicht toneel dat wachtte op de komst van de 2 reuzehoofdrolspelers de volgende dag, samen met hun 6 getuigen. In totaal de 8 giganten van Groot-Lochristi!
EEN MISVERSTAND UIT DE ZAFFELAARSE WERELD HELPEN...
Persoonlijke uitnodiging door Luc Vincent
Ochtend, vrijdag 13 augustus 2021. D-Day voor de inhuldiging van de nieuwe Zaffelaarse reuzen Manten en Kalle.
Alles stond klaar wat betreft podium, verlichting, stroomvoorziening, de bar gebracht door Dranken De Wispelaere, de tafels, stoelen en andere benodigdheden om iedereen en allen op een deftige manier te ontvangen.
'Allen? Ik werd er alvast niet op uitgenodigd!', hoor ik de lezer van deze pagina al zeggen die effectief niet op de genodigdenlijst stond. 'Het zal weer iets zijn voor de Zaffelaarse elite!', hoorde ik een ander mopperen. Wel, de uitleg is simpel: we konden niet anders dan maximum 100 mensen uitnodigen op de inhuldiging. We hadden én de plaats niet, én het budget niet om iedereen van Zaffelare uit te nodigen. Elke stoel diende aan elke zijde op 1,5 meter afstand te staan van deze ernaast, ervoor en erachter. Doe dit met 100 stoelen en het grasveld van het LoS staat vol. Dat er een aantal genodigden niet kwamen opdagen en er zodoende stoelen vrij waren, was niet onze fout. De coronamaatregelen zijn er ook nog steeds waardoor het misschien onoverzichtelijk zou geweest zijn om een massa volk op een deftige manier plaats te bieden.
We kozen er uiteindelijk voor om de hoogwaardigheidsbekleders, samen met de verantwoordelijken van de Zaffelaarse verenigingen uit te nodigen. Dit met partners. Naast deze mensen nog enkele speciale genodigden uit Ath, Lessen en Brussel waar ik het straks over heb en enkele andere mensen die een speciale band hebben met onze reuzen.
Deden we er verkeerd aan het niet voor iedereen toegankelijk te maken? Ik denk het niet. Het feit dat we over de avond geen ruchtbaarheid maakten heeft er alles mee te maken dat we goed wisten dat er misschien wrevel zou ontstaan.
Het feit is dat de inhuldiging op heel korte tijd beslist werd, dit om traditioneel de reuzen toe te laten na hun inhuldiging, het dorp te mogen uitgaan om op feestelijkheden van andere gemeenten aanwezig te zijn. Dat was de insteek van de inhuldiging. De traditie in eer houden en ervoor zorgen dat zij tegen 5 september, in orde met de traditie, op de familiedag van 100 jaar Beervelde kunnen aanwezig zijn!
DE REUZEN ZIJN ER! DE REUZEN ZIJN ER!!
En toen waren ze daar! Te beginnen met Schele Vanderlinden uit Zeveneken. Door middel van een heftruck werd zijn zwaar gigantisch lijf in elkaar gezet en op zijn plaats gerold. Daarna volgde het opzetten van de Reinaertreuzen; Koning Nobel, Reinaert De Vos, Hermeline en Bruin De Beer. Alle 4 op een rij opgesteld, met de blik gericht naar het centrum van de publieksruimte.
Onze Manten en Kalle die stonden te wachten in een van de serres van het LoS werden ahw. ongeduldig. Ze popelden om hun Lochristische broeders en zuster te vervoegen in de tuin. Zo geschiedde dat zij hun centrale plaats innamen in de naturelle feestzaal die de tuin van het LoS vormt. Tenslotte kwam Nonkel Octaaf, de reus uit de wijk Kasseitje (Lochristi), zich bij dit select reuzengezelschap voegen. De nu 8 reuzen van Zaffelare stonden paraat!
Schele Vanderlinden, de reus uit Zaveneken.
Manten en Kalle uit Zaffelare krijgen hun centrale plaats op het feest.
De Reinaertreuzen uit Lochristi worden gemonteerd en opgesteld.
De Reinaertreuzen zijn klaar voor de inhuldiging!
Nonkel Octaaf van 't Kasseitje kwam als laatste toe en nam zijn plaats in tussen Schele Vanderlinden en Manten. Foto: Christian Boudart
Alle reuzen buiten Nonkel Octaaf, en alle materiaal (met de partytent voor de muziekgroep!) staat klaar voor de avond! (Foto's: Luc Vincent)
SHOW TIME
19u30. Ons volk komt toe!
De eerste genodigden komen door de ingangspoort van het LoS de wegel naar de pastorie opgewandeld en nemen vervolgens het pad dat leidt naar de tuin waar alles in paraatheid werd gesteld om hen te ontvangen met een glaasje schuimwijn of fruitsap.
Iedere helper staat op post; de leden van onze werkgroep: Sabine, Achiel, Mario, Bruno en ikzelf samen met onze helpers in nood die zo vriendelijk waren de handen uit de mouwen te steken om van deze avond een succes te maken: Karolien, Carine, Kathleen, Melina en vriend, Guido en last but not least: Hendrik.
+- 20u15: Show time.
Luc Vincent, coördinator voor 800 jaar Zaffelare, zij het dan het deel georganiseerd door Parochiale Werkgroep
Zaffelare 1221-2021 (want we hebben een zusterwerkgroep
'De Nieuwe Ontginning' die eveneens events voor 800 jaar Zaffelare voorbereidt) komt on stage om alle genodigden welkom te heten: waarnemend burgemeester Sandro Di Nunzio en aanwezige schepenen, de vertegenwoordigers van de reuzengenootschappen, verantwoordelijken van de aanwezige Zaffelaarse verenigingen en iedereen anders daar was op de speciale avond ter ere van Manten en Kalle, de herrezen reuzen van Zaffelare.
Een speciale dank ging uit naar Patrick Van Ryckeghem als beeldhouwer van het hoofd van Manten en Kalle en naar Marleen Vernaeve voor de vele uren werk aan de prachtige outfits van onze reuzen.
Verder werd een speciale dank betuigt aan de werkgroep en helpers voor deze avond.
Omdat ervoor gekozen werd om de inhuldiging van de reuzen te laten voorgaan door een academische zitting om de geschiedenis en het wedervaren van de historische reuzen te belichten, vroeg Luc Vincent na zijn speech Bruno Vandekerckhove als eerste spreker van de avond op het podium. Bruno schetste de figuren Manten en Kalle in de historische Vlaamse context. Vanwaar ze afkomstig waren (uit Kortrijk) en welke legendes, halve waarheden en flagrante leugens de reuzen omringen. Hij legde tenslotte de link met oa de mascottes met dezelfde namen van voetbalclub KV Oostende die nogal grof uit de hoek zouden komen op elke voetbalmatch... (Foto's Annick Gentier)
Bert Vervaet had het na Bruno over de lokale variant van alle Manten en Kalles waarover Bruno het eerder had.
De Manten en Kalle uit Zaffelare, waarvan de eerste versies in de jaren '30 van de vorige eeuw verschenen, waren anders van inborst dan alle andere Manten en Kalles belicht door Bruno.
Manten en Kalle maakten deel uit van het rijk sociaal leven van Zaffelare en verschenen regelmatig op kermissen samen met hun twaalf kinderen. Zes zonen en zes dochters die in de stoeten uit volle borst de reuzenliederen zongen. Over deze reuzenliederen hebben we het nog iets verder. Manten en Kalle stonden dus toen voor het kroostrijke Zaffelaarse gezinsleven. Gezinnen met meer dan tien kinderen waren geen uitzondering. De reuzen waren het toonbeeld van de onafscheidelijkheid tussen man en vrouw. Je ziet de een niet zonder de ander. Ze horen samen 'als Manten en Kalle'. Deze boodschap wil Luc Vincent ook brengen met de nieuwe Zaffelaarse reuzen. Dat ook dit beeld nog steeds actueel en mooi mag zijn. De eenvoud van man en vrouw die elkaar liefhebben, aanvullen en elkaar niet kunnen missen. 'Als Manten en Kalle zijn', is nog steeds van deze tijd en
dat zal zo blijven. In alle eenvoud...
Bert herhaalde aan het eind van zijn relaas, de oproep die hij in 2016 deed op Facebook in de groep 'Ge zijt van Zaffelare als ge nog weet' waarin hij vroeg om de reuzen nieuw leven in te blazen. Dat is niet ongemerkt voorbij gegaan.
De nieuwe Manten en Kalle reuzen vormen daarvan het bewijs!
Bert Vervaet aan het woord.
Foto: Christian Boudart
Manten en Kalle
Foto: Christian Boudart
RAS VAN RIKUS
Toen omstreeks 19u30 het volk stilaan arriveerde, werden zij ook muzikaal verwelkomd door Ras Van Rikus.
Deze folkgroep werd ons warm aanbevolen door Patrick Bonne, tevens muzikant uit dezelfde groep. Hij werd vanuit onze werkgroep aangesproken om mee te denken aan de muzikale omlijsting voor de inhuldiging. Ras Van Rikus bleek met hun Zaffelaarse folk en kleinkunstliederen de perfecte keuze voor de avond. Hun optreden aan de start van de avond, tussen beide sprekers en later tijdens de verrassing die we in petto hadden voor onze genodigden (zie verder in dit relaas over de avond) werd erg gesmaakt door de aanwezigen en onze werkgroep. Het plaatje paste. Folklore alom!
Ras Van Rikus
Foto: Christian Boudart
Ras Van Rikus
Foto: Annick Gentier
Foto: Christian Boudart
DE VERRASSING VAN DE AVOND (deel 1)
Een dag of twee voor de inhuldiging zat Luc Vincent nog met een klein probleempje. Alhoewel... eerder eentje van formaat, want 't ging tenslotte om Manten en Kalle. Meerbepaald over de inhuldiging ervan, de ceremonie of 'doop' die ze zouden krijgen 's avonds. Traditioneel 'doopt' men reuzen zoals men mensen doopt. Dus met wijwater. Soms ook met champagne, maar steeds door een priester of een 'nep-priester'. Er wordt dan ook voor een peter en meter voor de reuzen gezorgd. Deze mensen moeten beloven om levenslang voor de reuzen te zorgen etc... . Heemkundige Bert Vervaet en Luc Vincent delen echter hetzelfde idee over dat soort dopen. Dat ze liefst niet van toepassing zijn op onze reuzen. Maar geen doop = geen peter en meter. Daar stonden we dan als werkgroep. Het gros van de traditionele handelingen dienden we te gaan vervangen door iets anders. Maar wat?
Toen kwam schepen Sandro Di Nunzio als een duiveltje-uit-een-doosje, maar dan in de positieve zin, met het verlossend telefoontje. Hij stelde voor om van de gelegenheid gebruik te maken om Manten en Kalle te trouwen en hen officieel te verwelkomen in de gemeente! Met officiële documenten en al! 'Super idee!', antwoordde ik hem, 'We hebben het!'
​
Aldus geschiedde het dat de eerste verrassing van de avond de officiële trouw van Manten en Kalle werd. De ceremonie werd geleid door waarnemend burgemeester Sandro Di Nunzio. Het 'ja' woord enthousiast uitgesproken door de genodigden!
Sandro Di Nunzio
Foto: Tristan Sadones
Sandro Di Nunzio
Foto: Christian Boudart
Sandro Di Nunzio voltrekt het huwelijk van Manten en Kalle
Foto: Christian Boudart
Schele Vanderlinden keek en zag dat het goed was! Foto: Christian Boudart
De officiële huwelijksdocumenten en getuigschrift van woonst van meneer en mevrouw Manten en Kalle woonachtig te Zaffelare!
Documenten ondertekend door burgemeester Yves Deswaene en Sandro Di Nunzio maken het officieel.
DE VERRASSING VAN DE AVOND (deel 2)
'Beste genodigden, we komen aan het einde van deze inhuldigingsavond... Of toch niet?'
Zo begon Luc Vincent's slotspeech na de huwelijksvoltrekking van Manten en Kalle. Maar we waren nog niet aan het einde van de avond gekomen want er wachtten de genodigden nog twee andere verrassingen! Ras Van Rikus begon stilletjes de beginnoten te spelen van een reuzenlied dat al sinds de jaren '30 of '40 van de vorige eeuw niet meer gehoord was in Zaffelare. 'We hebben nog een verrassing in petto', zei Luc en dit was meteen ook het signaal voor zanger Luc van het St.-Céciliakoor om recht te staan naast zijn stoel en de volgende woorden luidop te zingen: 'Reus! Reus!'
En terstond rezen nog zeven leden van het St.-Céciliakoor uit Zaffelare van tussen de genodigden om als het ware zoals bij een 'flashmob', de mensen te verrassen met een lied! 'Voor de reus en de reuzin, dansen wij nu vroom en blij en draaien naar hun zin...'. Alle acht de koorleden baanden zich een weg naar het podium, al zigzaggend tussen de verwonderde blikken en blije gezichten. Nog het 'blijdtst van iedereen' was Bert Vervaet die na het zingen van de liederen door het koor, zich zou richten naar de andere genodigden met de woorden: 'Dit is nu echt ons erfgoed ' (of iets in die zin ;).
Het 'reuzenkoortje' telde 8 leden: vlnr. Karolien, Hilde, Luc, Katleen, Ludwine, Luth, Isabelle en Lieve.
Het Reuzenkoortje: vlnr. Karolien, Hilde, Luc, Katleen, Ludwine, Luth, Isabelle en Lieve. Foto: Annick Gentier.
Foto: Tristan Sadones
Alle andere foto's: Christian Boudart
DE VERRASSING VAN DE AVOND (deel 3)
De laatste noten van het eerste reuzenlied dat werd gezongen door het reuzenkoortje, waren het signaal voor onze speciale gasten uit Ath, Lessines en Brussel om stilletjes en zo ongemerkt mogelijk, langsheen de achterkant van de partytent te glippen op weg naar Manten en Kalle. Tristan, diens vader Frédéric en vrienden Cédric en Christian waren speciaal afgezakt naar Zaffelare om de inhuldiging van Manten en Kalle bij te wonen. Zij zijn fervente bewonderaars van reuzen wereldwijd en in het bijzonder van Belgische reuzen. Ze maken reportages op reuzenfeesten en leggen ahw. een databank aan met informatie over alle bestaande en verdwenen reuzen. Zij zijn zelf ook reuzendragers en net daarom maakten wij een 'deal' betreffende onze reuzen!
Omdat Zaffelare nog geen reuzendragers heeft waren zij bereid ons een demonstratie te geven van hoe een reus kan dansen en bewegen. Als wederdienst konden zij van ons zoveel foto's nemen als zij maar wilden van Manten en Kalle en van de andere aanwezige reuzen.
Na de aanvang van het tweede reuzenlied: 'En we zijn hier weer te-gaar, met ons won-der reu-zen paar. En de kind-ren zeg-gen hun deun-tjes op met hun han-jes klop-pe klop', rezen beide reuzen ineens van de grond. De blik van de genodigden schitterde. Men bleef als vastgenageld aan zijn stoel afwachtend kijken wat er zou gebeuren.
'En draai-en maar! En draai-en maar! En 't is voor on-ze reu-zen. En draai-en maar en draai-en maar! 't Is voor ons reu-zen-paar!'
De reuzendragers lieten Manten en Kalle ahw. de openingsdans op hun trouwfeest dansen! Dit op de tonen van Ras Van Rikus en het gezang van het Reuzenkoortje! De verrassingen waren geslaagd. Onze werkgroep kon gerust ademhalen, het was gelukt. De mensen waren content, de avond geslaagd.
Alle foto's: Christian Boudart
Toen het tweede reuzenlied eindigde volgde nog een dankwoord voor de zangers van het Reuzenkoortje, de leden van Ras Van Rikus die zo vriendelijk waren de reuzenliederen in te studeren en de reuzendragers van Ath, Lessines en Brussel voor hun komst naar Zaffelare en hun mooie demonstratie.
Manten en Kalle leven!
Dankwoord voor de dragers van M&K
'T IS VOLBRACHT! (ons eerste evenement althans...)
Wat nog volgde was een fijne nababbel en een fris MantenKalleke Reuzenbier of ander drankje.
De mensen waren over 't algemeen wreed content van erbij te zijn geweest. Sommigen vonden het een magische avond.
Het prachtige weer, de wolkeloze donkerblauwe hemel en de maan die tussen de takken van de bomen door, het nieuwe reuzenpaar feliciteerde met hun huwelijk, waren er voor iets tussen.
De avond duurde tot in de nacht. De laatste 'klant' verliet de tuin rond een uur of één, half twee. Of die de weg makkelijk terugvond valt nog te raden, want hij had nogal wat ManteKallekes binnen! ;)
Opruimen en reflecteren over de avond. Het waren maar drie en een half uren, maar het vele werk ervoor was het waard geweest. Manten en Kalle mochten hun huwelijksnacht doorbrengen in een van de serres naast het de pastorie. Achter slot en grendel en beschermd tegen eventuele regenvlagen (want daar houden ze niet van). De andere reuzen moesten buiten slapen (uitgezonderd Nonkel Octaaf die ook al terug op weg was naar Kasseitje). De Reinaertreuzen werden de dag erna opgehaald, Schele Vanderlinden pas enkele dagen daarna. Hij kreeg in die dagen nog enkele felle regendouches getrakteerd!
KORTE SFEER - VIDEO, REUZENLIED en ARCHIEF
De inhuldiging werd ook gefilmd. De beelden waren achteraf gezien niet zo ideaal opgenomen (door bepaalde redenen en omstandigheden). De montage gebeurde door Arthur Vincent die, niet zonder moeite, er toch nog iets moois van gemaakt heeft. We hebben de opnames van die avond moeten verdelen over een aantal afzonderlijke filmpjes. Een korte sfeer-reportage, een filmpje met 'ruwe, ongemonteerde' beelden waar de reuzenliederen op te horen zijn en waar men de leden van het Sint-Céciliakoor ziet zingen en een viertal filmpjes die men als archief kan beschouwen, zijnde de verwelkomings-speech door Luc Vincent, de uiteenzettingen over de geschiedenis van de reuzen en Zaffelare door Bruno Vandekerckhove en Bert Vervaet en de trouwceremonie door waarnemend burgemeester Sandro DiNunzio. Deze 4 filmpjes bevatten enkel klank, maar geen beeld.
Foto: Tristan Sadones
Foto: Annick Gentier / Lochristinaar.com
Verwelkomingswoord door Luc Vincent (PWZ 2021)
Voordracht over de reuzen door Bruno Vandekerckhove
Voordracht over de reuzen door Bert Vervaet
Trouwceremonie door Sandro DiNunzio
DANK U WEL!
​
Onze dank gaat uit naar alle mensen die deze inhuldigingsavond mogelijk maakten. Aan de mensen van de dienst cultuur en toerisme van Lochristi voor hun onmisbare hulp en geduld met ons. Aan onze werkgroep voor het geleverde werk en hun tijd!
Alle de helpers die ons die avond kwamen bijstaan. Aan de mensen van de verschillende reuzen voor hun sympathiek toestemmen daar aanwezig te zijn. Aan de muzikanten voor de sfeer en het toestemmen in het spelen van de reuzenliederen Aan Patrick Bonne en Chris Verhoeven voor het herschrijven van de reuzenliederen (de oude partituren terug 'in het net zetten en actualiseren). Aan de St.-Cécilia koorleden (alias het Reuzenkoortje) voor de leutige en energieke bijdrage en het doen herleven van de reuzenliederen. Aan onze speciale gasten uit Ath, Lessen en Brussel voor het dragen van de reuzen en de vele mooie foto's + recenties op Facebook. Aan Urbain Van Conckelberge voor het brengen van de feeërische sfeer dmv. licht. Aan de genodigden voor hun aanwezigheid die avond en aan vrienden en familie voor hun steun en geduld.
(mijn excuses indien ik mensen vergeten vermelden ben).
Zie ook de reportage van Lochristinaar.com over de inhuldiging:
Tekst Evarist Ganzelever © Foto's Annick Gentier